O-Xan, o grupo de opinión para a xestión dialogada do lobo en Galicia, presenta o seu blog, unha ferramenta a disposición de todos para difundir as nosas opinións, froito do debate de toda a xente que participa nel.

11/5/17

Os gandeiros non nos sentimos apoiados ante o lobo

Os produtores critican os retrasos das indemnizacións e un escaso apoio nas axudas á prevención. A caza legal da especie mantense baixo mínimos, con só unha decena de exemplares abatidos en Galicia desde o 2011

O lobo é visto no agro como un mal innecesario, pero a realidade é testán. Houbo, hai e seguirá habendo lobo en Galicia. A poboación do cánido, de feito, recuperouse nas últimas décadas. O número de lobos medra en toda Europa e Galicia non é unha excepción. Hai uns 800 na comunidade, que provocan de media arredor de catro baixas diarias no gando das explotacións galegas.

Os ataques do lobo crean no rural un malestar que atopa unha diana clara na Administración. Cando o pasado fin de semana, unha funcionaria de Medio Ambiente acudiu ás xornadas sobre o lobo organizadas en Friol polo grupo O Xan, no que participan gandeiros, cazadores, investigadores e ecoloxistas, chovéronlle as recriminacións.

Había na sala gandeiros afectados por ataques, que falaron de burocracia, de anos de retraso no cobro de indemnizacións e da necesidade de maior sensibilidade cara os seus problemas. Non faltou tampouco quen suxeriu levar os lobos á muralla de Lugo ou a San Caetano. Os gandeiros senten que o lobo está protexido polas Administracións e por parte da sociedade urbán e que eles, en cambio, carecen de apoios fronte ó lobo.

Erros a correxir
Que se precisa para mellorar a coexistencia do lobo co agro? Joan Alibés, gandeiro de ovino e cabrún en Meira, enxeñeiro agrónomo e integrante do grupo O Xan, resume a situación: “Se o lobo se considera un patrimonio, debe ‘pagalo’ o conxunto da sociedade”, valora.

“O principal erro -sinala Alibés- foi que no periodo 2010-2015 estivemos na práctica sen axudas para a prevención dos ataques do lobo. A segunda cuestión é que houbo atrasos de varios anos no pago das indemnizacións, aínda que é certo que agora se están poñendo ao día nos pagos”.

Ese panorama -valora Joan- conduce ós gandeiros cara unha terceira vía, a caza do lobo como xeito de prevención de danos, que “debería ser a última opción e non a única”. O problema é que a caza legal do lobo en Galicia, autorizable cando hai danos constatados, atópase baixo mínimos.

Desde o 2011 ata o 2016, ambos inclusive, permitíronse 25 accións de caza (13 batidas, 12 esperas), co resultado de 8 lobos mortos, ós que hai que engadir outros 2 abatidos na Reserva de Caza dos Ancares. Son cifras ridículas, sobre todo se se comparan coa mortandade ilegal da especie.

Caza ilegal
“Tivemos casos de exemplares marcados con collares de radiotransmisión que foron abatidos de xeito ilegal. Hai unha mortandade ilegal importante”, admite Luis Llaneza, un dos biólogos responsable do censo do lobo realizado en Galicia.

O uso de métodos indiscriminados como lazos, veleno ou a caza furtiva preocupan no Xan. “Hai determinados puntos de Galicia onde os gandeiros perderon mastíns polo veleno que hai no monte”, lamenta Joan Alibés.

Facer un cálculo dos exemplares que morren cada ano de xeito ilegal resulta aventurado, pero tendo en conta que hai 90 mandas de lobo que crían cada ano en Galicia, e descontando a mortandade natural que ten a especie, non é disparatado pensar que alomenos caen un cento de lobos cada ano de xeito furtivo, se non máis.

Oposición social á caza legal do lobo
O problema do furtivismo incontrolado, que opera na impunidade, contrasta coa oposición ecoloxista que xeran as batidas autorizadas pola Administración en casos de danos reiterados ó gando. “Esa oposición ás batidas non xerará un aumento do furtivismo?”, pregúntanse no Xan.

Desde O Xan lembran que calquera gandeiro afectado por ataques ou calquera grupo de gandeiros pode solicitar ante a Xunta a execución de batidas contra o lobo por danos: “O recomendable é facelo cun consenso da sociedade de caza local e cun acordo dun grupo de gandeiros, pero pódese solicitar incluso a título persoal”.

Visión dos cazadores
Outra cuestión a ter en conta é o escaso interese que semella espertar o lobo entre os Tecores. “Para os cazadores, o lobo non é unha especie atractiva” -sinala Antonio Mota, da Unión de Tecores de Galicia (Unitega)-. “As sociedades de caza somos colaboradoras obrigadas no control do lobo, pero cando falas cos Tecores, non hai ningún onde os socios estean interesados na caza do lobo”.

A oposición social que xera a caza do lobo é un dos factores que non gusta entre os cazadores. “Hai unhas décadas, os cazadores de lobos eran héroes e paseaban o lobo pola aldea. Hoxe en día, matar lobos non está ben visto pola sociedade ‘urbanita’. Outro factor é que o lobo é unha especie difícil de localizar e de matar e ademais, constitúe un perigo para os cans”, sinala Antonio Mota, de Unitega, un colectivo que agrupa a 91 Tecores de Galicia e que avoga por entender a caza desde unha perspectiva social, non deportiva nin comercial.

A morte de cans por ataques de lobo durante a caza doutras especies, como corzo ou xabarín, dáse cunha incidencia que desde Unitega cren frecuente. “Queremos ver o alcance do problema e crear un rexistro dos cans de caza afectados. Imos valorar se hai posibilidade de que o seguro que temos poida cubrir as perdas de cans por ataque de lobo”, anuncian.

Balance das axudas de prevención do 2016
No 2016, a Consellería de Medio Ambiente volveu convocar as axudas para prevención de danos, tanto por ataques de lobo como de oso ou xabarín, cunha cuantía total de 400.000 euros. Estas axudas non se convocaban desde o 2012, se ben no periodo 2010-2012 cunha cuantía insignificante de 28.000 euros por ano. O retorno da liña de axudas á prevención é considerado positivo desde o sector, aínda que pídense melloras para a convocatoria 2017.

A liña de axudas para danos de lobo saldouse no 2016 con 343 beneficiarios que xustificaron a subvención, con 577 euros de apoio medio por persoa. Un dos problemas estivo en que houbo máis de 200 persoas que tiveron que renunciar á axuda por ser dunha cuantía insuficiente. “Se un gandeiro quere mercar un pastor eléctrico con placas solares, que custa entre 300 e 400 euros, e lle conceden 20 ou 30 euros de subvención, está claro que non lle solucionan nada”, valora Isabel Vilalba, do Sindicato Labrego.

Desde O Xan piden unha mellora dos criterios de asignación e das medidas ás que se destinan os cartos. Os métodos aconsellados son peches fixos de alomenos 1,5 metros e con fíos de pastor eléctrico por abaixo e por arriba, mallas móbiles electrificadas e mastíns, tamén aconsellados como complementos ós peches.

FONTE: CAMPOGALEGO




Los ganaderos no nos sentimos apoyados ante el lobo

Los productores critican los retrasos de las indemnizaciones y un escaso apoyo en las ayudas a la prevención. La caza legal de la especie se mantiene bajo mínimos, con sólo una decena de ejemplares abatidos en Galicia desde 2011

El lobo es visto en el campo como un mal innecesario, pero la realidad es tozuda. Hubo, hay y seguirá habiendo lobo en Galicia. La población del cánido, de hecho, se recuperó en las últimas décadas. El número de lobos crece en toda Europa y Galicia no es una excepción. Hay unos 800 en la comunidad, que provocan de media alrededor de cuatro bajas diarias en el ganado de las explotaciones gallegas.

Los ataques del lobo crean en el rural un malestar que encuentra una diana clara en la Administración. Cuando el pasado fin de semana, una funcionaria de Medio Ambiente acudió a las jornadas sobre el lobo organizadas en Friol por el grupo O Xan, en el que participan ganaderos, cazadores, investigadores y ecologistas, le llovieron las recriminaciones.

Había en la sala ganaderos afectados por ataques, que hablaron de burocracia, de años de retraso en el cobro de indemnizaciones y de la necesidad de mayor sensibilidad hacia sus problemas. No faltó tampoco quien sugirió llevar los lobos a la muralla de Lugo o a la Xunta. Los ganaderos sienten que el lobo está protegido por las Administraciones y por parte de la sociedad urbana y que ellos, en cambio, carecen de apoyos frente al lobo.

Errores a corregir
¿Qué se precisa para mejorar la coexistencia del lobo con la ganadería?. Joan Alibés, ganadero de ovino y caprino en Meira, ingeniero agrónomo e integrante del grupo O Xan, resume la situación: “Si el lobo se considera un patrimonio a proteger, lo tiene que ‘pagar’ toda la sociedad”, valora.

“El principal error -señala Alibés- fue que en el periodo 2010-2015 estuvimos en la práctica sin ayudas para la prevención de los ataques del lobo. La segunda cuestión es que hubo retrasos de varios años en el pago de las indemnizaciones, aunque es cierto que ahora se están poniendo al día en los pagos”.

Ese panorama -valora Joan- conduce a los ganaderos hacia una tercera vía, la caza del lobo como manera de prevención de daños, que “debería ser la última opción y no la única”. El problema es que la caza legal del lobo en Galicia, autorizable cuando hay daños constatados, se encuentra bajo mínimos.

Desde 2011 hasta 2016, ambos inclusive, se permitieron 25 acciones de caza (13 batidas, 12 esperas), con el resultado de 8 lobos muertos, a los que hay que añadir otros 2 abatidos en la Reserva de Caza de Ancares. Son cifras ridículas, sobre todo si se comparan con la mortandad ilegal de la especie.

Caza ilegal
“Tuvimos casos de ejemplares marcados con collares de radiotransmisión que fueron abatidos de manera ilegal. Hay una mortandad ilegal importante”, admite Luis Llaneza, uno de los biólogos responsable del censo del lobo realizado en Galicia.

El uso de métodos indiscriminados como lazos, veneno o la caza furtiva preocupan en O Xan. “Hay determinados puntos de Galicia donde los ganaderos perdieron mastines por el veneno que hay en el monte”, lamenta Joan Alibés.

Hacer un cálculo de los ejemplares que mueren cada año de manera ilegal resulta aventurado, pero teniendo en cuenta que hay 90 manadas de lobo que crían cada año en Galicia, y descontando la mortandad natural que tiene la especie, no es disparatado pensar que al menos caen un centenar de lobos cada año de forma furtiva, si no más.

Oposición social a la caza legal del lobo
El problema del furtivismo incontrolado, que opera en la impunidad, contrasta con la oposición ecologista que generan las batidas autorizadas por la Administración en casos de daños reiterados al ganado. “¿Esa oposición a las batidas no generará un aumento del furtivismo?”, se preguntan en O Xan.

Desde O Xan recuerdan que cualquier ganadero afectado por ataques o cualquier grupo de ganaderos puede solicitar ante la Xunta la ejecución de batidas contra el lobo por daños: “Lo recomendable es hacerlo con un consenso de la sociedad de caza local y con un acuerdo de un grupo de ganaderos, pero se puede solicitar incluso a título personal”.

Visión de los cazadores
Otra cuestión a tener en cuenta es el escaso interés que parece despertar el lobo entre los Tecores. “Para los cazadores, el lobo no es una especie atractiva” -señala Antonio Mota, de la Unión de Tecores de Galicia (Unitega)-. “Las sociedades de caza somos colaboradoras obligadas en el control del lobo, pero cuando hablas con los Tecores, no hay ninguno donde los socios estén interesados en la caza del lobo”.

La oposición social que genera la caza del lobo es uno de los factores que no gusta entre los cazadores. “Hace unas décadas, los cazadores de lobos eran héroes y paseaban el lobo por la aldea. Hoy en día, matar lobos no está bien visto por la sociedad ‘urbanita’. Otro factor es que el lobo es una especie difícil de localizar y de matar y además, constituye un peligro para los perros”, señala Antonio Mota, de Unitega, un colectivo que agrupa a 91 Tecores de Galicia y que aboga por entender la caza desde una perspectiva social, no deportiva ni comercial.

La muerte de perros por ataques de lobo durante la caza de otras especies, como corzo o jabalí, se registra con una incidencia que desde Unitega creen frecuente. “Queremos ver el alcance del problema y crear un registro de los perros de caza afectados. Vamos a valorar si hay posibilidad de que el seguro que tenemos pueda cubrir las pérdidas de perros por ataque de lobo”, anuncian.
Balance de las ayudas de prevención de 2016

En el 2016, la Consellería de Medio Ambiente volvió a convocar las ayudas para prevención de daños, tanto por ataques de lobo como de oso o jabalí, con una cuantía total de 400.000 euros. Estas ayudas no se convocaban desde 2012, si bien en el periodo 2010-2012 con una cuantía insignificante de 28.000 euros por año. El retorno de la línea de ayudas a la prevención es considerado positivo desde el sector, aunque se piden mejoras para la convocatoria 2017.

La línea de ayudas para daños de lobo se saldó en el 2016 con 343 beneficiarios que justificaron la subvención, con 577 euros de apoyo medio por persona. Uno de los problemas radicó en que hubo más de 200 personas que tuvieron que renunciar a la ayuda por ser de una cuantía insuficiente. “Si un ganadero quiere comprar un pastor eléctrico con placas solares, que cuesta entre 300 y 400 euros, y le conceden 20 o 30 euros de subvención, está claro que no le solucionan nada”, valora Isabel Vilalba, del Sindicato Labrego.

Desde O Xan piden una mejora de los criterios de asignación y de las medidas a las que se destina el dinero. Los métodos aconsejados son cierres fijos de al menos 1,5 metros y con hilos de pastor eléctrico por debajo y por arriba, mallas móviles electrificadas y mastines, también aconsejados como complementos a los cierres.

FUENTE: CAMPOGALEGO