O-Xan, o grupo de opinión para a xestión dialogada do lobo en Galicia, presenta o seu blog, unha ferramenta a disposición de todos para difundir as nosas opinións, froito do debate de toda a xente que participa nel.

9/5/17

O descenso de cabalos no monte aumenta o risco de danos do lobo na gandería


As bestas constitúen en boa parte de Galicia entre o 50 e o 90% da dieta do cánido. A baixada da poboación de equinos preocupa a gandeiros e investigadores, pois está constatada a súa eficacia como vía indirecta de prevención de ataques ó gando

Os montes do centro da dorsal galega, en torno ós concellos de Friol, Curtis e Sobrado, acollían uns 500 cabalos alá polos anos 80. Hai unha década, xa só quedaban 200 e agora non pasan de 50. A evolución é similar noutras comarcas galegas, un escenario que preocupa entre os gandeiros, pois está comprobado que a presenza das bestas reduce os ataques do lobo ás explotacións.

O papel que xogan os equinos púxose de manifesto nunhas xornadas organizadas estes días en Friol polo grupo O Xan, un colectivo conformado por gandeiros, ecoloxistas, cazadores e investigadores que trata de promover o diálogo sobre a xestión do lobo en Galicia.

No marco das xornadas, Laura Lagos, do Instituto de Investigación e Análise Alimentario (Universidade de Santiago) presentou unha investigación na que se constata a baixada de ataques sobre as granxas de vacún cando máis dispoñibilidade de poldros ten o lobo.

O traballo, que se desenvolveu durante tres anos (2006-2008) no centro da dorsal galega (Sobrado, Toques, Friol, Curtis, Guntín), amosa como o aumento de ataques a poldros na primavera vai acompañado dun descenso da predación sobre os xatos.

Outros estudos, como o desenvolto na serra do Suído (Pontevedra) por José Vicente López Bao, Luis Llaneza e outros investigadores, tamén comprobou a preferencia do lobo polos poldros. Por medio de radiotransmidores que colocaron en lobos, os biólogos puideron seguir o movemento das mandas e localizar parte das presas dos cánidos. O 80% das presas que atoparon resultaron ser equinos (68 poldros e 24 cabalos), moi por riba do gando vacún (10 xatos, 7 vacas). As cabras (3) e a fauna salvaxe (2 corzos e 1 xabarín) foron anecdóticas.

A importancia das bestas na dieta dos lobos leva ós investigadores a concluír que o cabalo ten un papel destacado na prevención de danos sobre a gandería. “O mantemento das bestas é un método indirecto de prevención” -valora Laura Lagos-. “A cuestión é que os propietarios dos cabalos carecen na práctica de indemnizacións polos ataques do lobo, polo que quizais sería bo estudar a posibilidade dun pago polos servizos ambientais que prestan”, suxire.

Retirada de bestas dos montes
A presenza de bestas no monte leva décadas en retroceso en Galicia, un proceso que se acentuou nos últimos anos a raíz da obriga de marcar con microchip tódolos cabalos. As responsabilidades que recaen sobre os propietarios por posibles accidentes de tráfico, unidas a outras trabas, están a facer que propietarios particulares e comunidades de montes se desfagan das súas greas.

Unha das consecuencias da redución dos cabalos é que as mandas que quedan sofren unha maior presión dos lobos. En Zas (Costa da Morte, A Coruña), onde retiraron este ano os 37 cabalos que lles quedaban no monte, sinalan que dos 15 poldros nados o pasado ano, só se salvaron 2.

A situación é idéntica noutras comarcas. En Friol, a comunidade de montes do Carballo, que mantén unha manda de arredor de 25 animais, apunta que dos 11 poldros nados este ano só quedan 2 polo de agora. “A situación é insostible” -recoñece o presidente da comunidade, José Manuel Iglesias-. “Na última década, puidemos perder un cento longo de poldros polo lobo, pero só cobramos indemnización por dous”.

A obriga de localizar e dar conta dos danos nas horas seguintes ó ataque para optar á indemnización é case misión imposible no caso das bestas, que se moven en amplas superficies de monte e non teñen un control diario. ¿É posible unha alternativa ás indemnizacións, como o pago polos servizos ambientais que prestan as bestas?

Os traballos dos investigadores avalan o papel dos equinos na prevención de danos na gandería e tamén está demostrada a súa función no control do mato no monte, un factor importante en áreas de lumes forestais.

“A depredación do lobo baixa cando hai unha taxa de carroñeo alta”

Outra das conclusións que se tira das xornadas organizadas polo grupo O Xan apunta á importancia que historicamente tivo o carroñeo na dieta do lobo. O problema é que desde hai arredor de 15 anos, cando xurdiu o mal das ‘vacas tolas’, está prohibido o abandono de cadáveres de animais domésticos no monte. Esa medida tivo consecuencias sobre a dieta de voitres, lobos, osos e outras especies que aproveitaban a carroña. En Galicia, estúdase desde hai uns anos permitir o abandono puntual de animais mortos no monte.

A UE autorizou a partir do 2009 que se aplicaran excepcións á recollida dos animais mortos nas explotacións gandeiras, se ben en España esas medidas estanse a poñer en marcha a contagotas. Cantabria publicou este ano unha normativa ao respecto e en Galicia hai un par de anos que se analizou a cuestión no Consello Agrario. Desde organizacións como o Sindicato Labrego lamentan que non se volvese saber nada, aínda que unha representante da Administración asegurou nas xornadas que se segue traballando na cuestión.

Os investigadores, pola súa banda, recoñecen o papel das carroñas no monte, aínda que tamén son partidarios da prudencia. “A taxa de depredación do lobo baixa cando o carroñeo é máis alto” -explica o biólogo José Vicente López Bao (Universidad de Oviedo)-. “Como deixar máis carroña no monte? Son máis partidario de que haxa unha dispoñibilidade aleatoria de carroña no territorio que de concentrar o recurso nun emprazamento, como os antigos muladares que había antes, xa que esa concentración da carroña podería ter consecuencias”, valora. “Se morre unha vaca na serra do Xistral, pode ser boa solución que se permita de xeito legal deixala alí”, pon como exemplo.

FONTE: CAMPOGALEGO



El descenso de caballos en el monte aumenta el riesgo del lobo para la ganadería

Las 'bestas' constituyen en buena parte de Galicia entre el 50 y el 90% de la dieta del cánido. La bajada de la población de equinos preocupa a ganaderos e investigadores, pues está constatada su eficacia como vía indirecta de prevención de ataques al ganado

Los montes del centro de la dorsal gallega, en torno a los concellos de Friol, Curtis y Sobrado, acogían unos 500 caballos allá por los años 80. Hace una década, ya sólo quedaban 200 y ahora no pasan de 50. La evolución es similar en otras comarcas gallegas, un escenario que preocupa entre los ganaderos, pues está comprobado que la presencia de las ‘bestas’ reduce los ataques del lobo a las explotaciones.

El papel que juegan los equinos se puso de manifiesto en unas jornadas organizadas estos días en Friol por el grupo O Xan, un colectivo conformado por ganaderos, ecologistas, cazadores e investigadores que trata de promover el diálogo sobre la gestión del lobo en Galicia.

En el marco de las jornadas, Laura Lagos, del Instituto de Investigación y Análisis Alimentaria (Universidad de Santiago) presentó una investigación en la que se constata la bajada de ataques sobre las granjas de vacuno cuando más disponibilidad de potros tiene el lobo.

El trabajo, que se desarrolló durante tres años (2006-2008) en el centro de la dorsal gallega (Sobrado, Toques, Friol, Curtis, Guntín), muestra cómo el aumento de ataques a potros en primavera va acompañado de un descenso de la predación sobre los terneros.

Otros estudios, como el desarrollado en la sierra del Suído (Pontevedra) por José Vicente López Bao, Luis Llaneza y otros investigadores, también comprobó la preferencia del lobo por los potros. Por medio de radiotransmidores que colocaron en lobos, los biólogos pudieron seguir el movimiento de las manadas y localizar parte de las presas de los cánidos. El 80% de las presas que encontraron resultaron ser equinos (68 potros y 24 caballos), muy por encima del ganado vacuno (10 terneros, 7 vacas). Las cabras (3) y la fauna salvaje (2 corzos y 1 jabalí) fueron anecdóticas.

La importancia de las ‘bestas’ en la dieta de los lobos lleva a los investigadores a concluir que el caballo tiene un papel destacado en la prevención de daños sobre la ganadería. “El mantenimiento de las ‘bestas’ es un método indirecto de prevención” -valora Laura Lagos-. “La cuestión es que los propietarios de los caballos carecen en la práctica de indemnizaciones por los ataques del lobo, por lo que quizás sería bueno estudiar la posibilidad de un pago por los servicios ambientales que prestan”, sugiere.

Retirada de caballos de los montes
La presencia de ‘bestas’ en el monte lleva décadas en retroceso en Galicia, un proceso que se acentuó en los últimos años a raíz de la obligación de marcar con microchip todos los caballos. Las responsabilidades que recaen sobre los propietarios por posibles accidentes de tráfico, unidas a otras trabas, están haciendo que propietarios particulares y comunidades de montes se deshagan de sus manadas.

Una de las consecuencias de la reducción de los caballos es que las manadas que quedan sufren una mayor presión de los lobos. En Zas (Costa da Morte, A Coruña),donde retiraron este año los 37 caballos que les quedaban en el monte, señalan que de los 15 potros nacidos el pasado año, sólo se salvaron 2.

La situación es idéntica en otras comarcas. En Friol, la comunidad de montes de Carballo, que mantiene un grupo de alrededor de 25 animales, apunta que de los 11 potros nacidos este año sólo quedan 2 por el momento. “La situación es insostenible” -reconoce el presidente de la comunidad, José Manuel Iglesias-. “En la última década, pudimos perder un centenar largo de potros por el lobo, pero sólo cobramos indemnización por dos”.

La obligación de localizar y dar cuenta de los daños en las horas siguientes al ataque para optar a la indemnización es casi misión imposible en el caso de las los caballos, que se mueven en amplias superficies de monte y no tienen un control diario. ¿Es posible una alternativa a las indemnizaciones, como el pago por los servicios ambientales que prestan los equinos?

Los trabajos de los investigadores avalan el papel de los caballos en la prevención de daños en la ganadería y también está demostrada su función en el control del matorral en el monte, un factor importante en áreas de incendios forestales.


“La depredación del lobo baja cuando hay una tasa de carroñeo alta”
Otra de las conclusiones que se tira de las jornadas organizadas por el grupo O Xan apunta a la importancia que históricamente tuvo el carroñeo en la dieta del lobo. El problema es que desde hace alrededor de 15 años, cuando surgió el mal de las ‘vacas locas’, está prohibido el abandono de cadáveres de animales domésticos en el monte. Esa medida tuvo consecuencias sobre la dieta de buitres, lobos, osos y otras especies que aprovechaban la carroña. En Galicia, se estudia desde hace unos años permitir el abandono puntual de animales muertos en el monte.

La UE autorizó a partir del 2009 que se aplicasen excepciones a la recogida de los animales muertos en las explotaciones ganaderas, si bien en España esas medidas se están poniendo en marcha a cuentagotas. Cantabria publicó este año una normativa al respecto y en Galicia hace un par de años que se analizó la cuestión en el Consello Agrario. Desde organizaciones como el Sindicato Labrego lamentan que no se volviera a saber nada, aunque una representante de la Administración aseguró en las jornadas que se sigue trabajando en la cuestión.

Los investigadores, por su parte, reconocen el papel de las carroñas en el monte, aunque también son partidarios de la prudencia. “La tasa de depredación del lobo baja cuando el carroñeo es más alto” -explica el biólogo José Vicente López Bao (Universidad de Oviedo)-. ¿Cómo dejar más carroña en el monte? Soy más partidario de que haya una disponibilidad aleatoria de carroña en el territorio que de concentrar el recurso en un emplazamiento, como los antiguos muladares que había antes, ya que esa concentración de la carroña podría tener consecuencias”, valora. “Si muere una vaca en la sierra del Xistral, puede ser buena solución que se permita de manera legal dejarla allí”, pone como ejemplo.

FUENTE: CAMPOGALEGO